De afgelopen 48 uur stonden de nieuwssites en sociale media er vol mee: het is een puinhoop bij het UWV. In ieder geval de afgelopen vier jaar zijn er enorm veel fouten gemaakt met de berekening van de WIA uitkering waardoor mensen dus onterecht te veel of juist te weinig uitkering hebben gekregen. Ook kwamen er vele misstanden naar boven bij de keuringsartsen, die nog altijd zo’n 14.000 dossiers op de plank hebben liggen die nog beoordeeld moeten worden.
Met dit nieuws komen er ook meteen vele verhalen naar buiten, die vooral twee dingen met elkaar gemeen hebben: de vergelijking met het toeslagenschandaal, en het gebrek aan vertrouwen in de overheid.
En dat laatste, dat is iets wat ik heel goed herken. Daarom heb ik besloten om mijn verhaal over het UWV te vertellen. Let wel op: het is een lang verhaal.
Mensen die mij kennen, weten dat ik jarenlang met het UWV heb geworsteld. Op 31 augustus 2010 kreeg ik na lang niet weten wat er met mij aan de hand was (al sinds mijn 12e heb ik klachten) en veel onderzoeken, de diagnose fibromyalgie. Voor wie het niet kent: fibromyalgie is een ziekte die chronische pijn veroorzaakt, maar ook chronische vermoeidheid, moeite met concentreren, maag- en darmklachten, hypermobiliteit en de lijst gaat nog wel even door. Combineer dat met ADD/ADHD en wat psychische klachten en je hebt de cocktail die Diny heet.
Je kan je voorstellen dat dit wel het een en ander in de weg zit als het gaat om het dagelijks functioneren. Maar omdat ik voor die tijd niet wist wat er met mij aan de hand was, heb ik altijd geprobeerd te werken en vol te blijven houden. Dat ik daardoor vaak ook tegen een muur op botste en weer uitviel, was natuurlijk niet raar. Op het moment van de diagnose werkte ik als schoonmaker in de thuiszorg. Op advies van de arts schroefde ik mijn werkzaamheden terug en werd er een traject opgestart om te gaan revalideren. Zoals je in de thuiszorg kan verwachten, overleed op een gegeven moment mijn cliënt. Omdat dit voor mij de eerste keer was dat ik dit meemaakte, de persoon in kwestie ook nog eens iemand was die ik via de kerk al een tijdje kende en ik pas op de hoogte werd gebracht van het overlijden op het moment dat ik net voor de begrafenis nietsvermoedend binnenkwam bij de cliënt thuis, ging het mij niet in de koude kleren zitten. Helaas kreeg ik vanuit mijn werkgever weinig begrip of begeleiding, omdat het er nu eenmaal bijhoort. Samen met het al worstelen met mijn nieuwe diagnose en andere omstandigheden, viel ik uit. Het was de bekende druppel die de emmer deed overlopen.
Dit was het moment dat ik voor het eerst met de arbeidsongeschiktheids-kant van het UWV te maken kreeg, in 2012.
Op de achtergrond was inmiddels de wachtlijst voor de revalidatie zover dat ik aan de beurt was. Ik had al diverse gesprekken gehad met het revalidatiecentrum, en ook een aantal bijeenkomsten om kennis te maken en informatie te krijgen. Wat ik ging doen? Ik zou twee maanden intern worden opgenomen voor een intensief dagvullend programma, waarbij ik de eerste weken niet in het weekend naar huis mocht. Daarna zou ik drie dagen per week poliklinisch verder gaan op de locatie. Als het traject daar afgerond zou zijn, zou ik doorstromen naar de PAAZ (psychiatrische afdeling ziekenhuis, red), voor poliklinische behandeling daar omdat naast het lichamelijke aspect er natuurlijk ook mentaal een behoorlijk aardverschuiving plaats vindt als je chronisch ziek blijkt te zijn.
Ik kan het me nog als de dag van gisteren herinneren hoe het ging, omdat alle data te maken hadden met feestdagen: 31 oktober begon ik met de opname, 26 december mocht ik naar huis en ging ik poliklinisch verder en op 14 februari was het traject bij het revalidatiecentrum afgerond. Uiteindelijk zou ik nog bijna twee jaar ook bij de PAAZ rondlopen.
Dat is de achtergrond, nu het UWV. Uiteraard kreeg ik keuringen. Netjes heb ik uitgelegd wat er met mij aan de hand was, de diagnose die ik had gekregen en dat het werken even niet ging lukken tot mijn revalidatietraject was afgerond. Ik trok dat simpelweg (nog) niet. Helaas voor mij: omdat ik wel flexibel kon bewegen (duh, hypermobiel) en ik zelf mijn handtas met papieren droeg, was ik geschikt om te werken: ik was belastbaar en kon gaan solliciteren. Fibromyalgie an sich was voor het UWV geen reden om mij af te keuren, aldus het UWV.
Ik ben in bezwaar gegaan, met de mededeling dat ik opgenomen zou gaan worden in het revalidatiecentrum. Tijdens het gesprek met de arts heb ik zelfs de brief met daarop de opnamedatum(!) overlegd als bewijs. Het mocht niet baten; toen mijn toenmalige man de post voor mij meenam tijdens het bezoekuur, zat daar een keurige brief van het UWV bij dat ik prima kon functioneren en voor 40 uur werk mocht gaan zoeken aan de lopende band. Ja, het stond er echt. Ik was dus afhankelijk van mijn alsnog toegekende WW-uitkering, die al vrij snel na mijn behandeling afliep.
Ter plekke ben ik ingestort en heeft de arts van het revalidatiecentrum mij best heftige antidepressiva voorgeschreven. Het was de eerste keer dat ik medicatie moest gaan slikken.
Zoals ik net al schreef, volgde na het revalidatiecentrum de PAAZ. Dat begint natuurlijk met intakegesprekken en vele vragenlijsten. Diagnoses: een depressie en een angststoornis. Ah welja, ik heb nog wel wat ruimte aan mijn teen voor wat labels. Maar ik moest dus ook intensieve therapieën gaan volgen. Het advies van mijn begeleider was dan ook mij opnieuw ziek te melden bij het UWV. Ik zat inmiddels zonder inkomen omdat mijn WW-uitkering dus was afgelopen, dus ik heb het advies opgevolgd. Zeker nu leek het mij wel handig om mijn zorgverzekering enz te kunnen blijven betalen. Er kwam weer een brief en warempel: ik was 100% afgekeurd. De motivatie: met drie dagen in de week therapie in de ochtend kon het UWV niet van mij verwachten dat ik ook nog eens ging werken of kon voldoen aan mijn sollicitatieplicht.
Ik denk dat heel Nederland mijn klomp heeft kunnen horen breken.
Maar ik nam het dankbaar aan. Met mijn ziektewetuitkering kreeg ik de ruimte om mijn therapieën te volgen en te herstellen van alle diagnoses die ik dat afgelopen jaar had gekregen. Maar inmiddels was het ook 2013 en de mensen die mij kennen weten dat ik in dat jaar het mooiste cadeau ooit kreeg: mijn zoon werd geboren.
Helaas ging het mentaal niet helemaal goed, waardoor ik in een postnatale depressie terechtkwam. Mijn angststoornis ging ook niet helemaal lekker en ik slikte nog steeds medicatie. Het UWV had dan ook geen moeite met het omzetten van mijn ZW naar een WIA.
Little did I know.. dat de grootste strijd nog moest komen.
Ik weet niet meer exact wat wanneer gebeurde, maar er zijn twee grote gebeurtenissen geweest: een brief van het UWV dat ik ruim 6000 euro terug moest gaan betalen, en een brief dat in het kader van nieuw beleid, iedereen met een WIA opnieuw gekeurd moest gaan worden.
Laat ik beginnen met de terugbetaling: door een fout van het UWV heb ik een jaar lang zowel een ziektewetuitkering als een WW-uitkering gekregen. Dat dit niet klopte, had ik zelf ook wel door: ik heb er drie keer voor aan de telefoon gehangen. Na lang wachten kwam bij het derde telefoontje dan het antwoord dat het wel klopte en dat beide regelingen elkaar aanvulden tot het wettelijk minimum inkomen. Ik, die nog niet zo thuis was in wet- en regelgeving als dat ik nu ben, vond dat een uitleg die wel hout sneed en geloofde dat dus ook. Daarnaast had ik het geld heel hard nodig en was het geen vetpot, dus ik gaf het na die bevestiging dan ook gewoon uit.
Tot die brief dus. Of ik een jaar lang netto ontvangen uitkering even bruto terug wilde gaan betalen. Ik heb bezwaar gemaakt, met verwijzing naar mijn telefoontjes en navraag. UWV verklaarde die ongegrond, maar gaf wel toe dat het hun fout was, ze waren vergeten(!) een vinkje uit te zetten. Helaas moest ik het wel terugbetalen, omdat ik het redelijkerwijs had kunnen weten. Omdat ik niet even 6000 euro had liggen, ben ik in beroep gegaan bij de rechtbank. Ik had een topadvocaat via de rechtsbijstand die haar zaak heel goed heeft gepleit, maar het mocht niet baten. De dure advocaten van het UWV kwamen met de verklaring dat ik redelijkerwijs had kunnen weten dat het niet klopte (is ie weer). Toen ik in verweer aangaf daarom ook gebeld te hebben, was het antwoord: we hebben inderdaad een registratie staan van de telefoontjes van mevrouw, maar er is niet te achterhalen of deze telefoontjes daadwerkelijk deze vraag als inhoud hadden. Het had ook zo een telefoontje voor een adreswijziging of vraag over een betaaldatum kunnen zijn.
Je kan je voorstellen dat ik ook nu weer compleet ben ingestort. Niet alleen had ik nu kosten gemaakt voor een advocaat, ook had ik nog steeds die 6000 euro niet, met geen mogelijkheid deze terug te betalen met een uitkering van nog geen 600 euro. Gelukkig zag na veel gedoe het UWV dat ook in, en bevroren ze mijn schuld met elk half jaar een nieuw loononderzoek. Dat betekende voor mij dat ik iedere zes maanden een hele stapel aan papieren mocht opsturen: bankafschriften, loonstroken van mijn toenmalige man, bewijs van zorgverzekering, huur en vaste lasten, bewijs van andere schulden (die er zeker waren, want hallo toeslagen!). Iedere keer weer moest ik bewijzen dat ik nog steeds niet in staat was om terug te betalen. Het is een traject wat mij absoluut niet in de koude kleren is gaan zitten. Maar: de schuld bleef bevroren, en de laatste twee loononderzoeken deden ze zelf automatisch met gegevens die ze nu wel op konden vragen en standaard tabellen.
Ondertussen kreeg ik weer een brief. Vanwege nieuw beleid moest ik een herkeuring ondergaan van mijn WIA. Ik ga heel eerlijk zijn; hoe vaak ik bij het UWV op kantoor heb gezeten weet ik echt niet meer. Heel veel van wat ik heb meegemaakt mij hun heb ik geblokkeerd in mijn geheugen om vooruit te kunnen. Maar wat ik wel nog weet: een lichamelijk onderzoek dat dusdanig hardhandig was, dat ik het lopen naar de auto niet eens meer kon. Ik heb jankend in de auto gezeten van de pijn en twee weken niet kunnen functioneren. Om vervolgens een brief te krijgen: ga maar weer werken, u bent niet ziek.
En mensen vragen zich af waarom ik nu alleen al compleet in de stress schiet van het UWV logo op een brief geadresseerd aan mij : ik heb gewoon PTSS opgelopen door die organisatie.
Ik ben weer gaan werken, ik ben weer uitgevallen en weer de ziektewet ingegaan. Nog voor ik weer voor de keuring moest, had ik mijn eigen plan al getrokken: nooit meer. Tot grote verwarring van de ambtenaren heb ik mezelf bij de gemeente gemeld voor re-integratie en ben ik als vrijwilliger gaan werken bij het lokale kringloopcentrum. 1,5 jaar lang heb ik daar gewerkt. Eerst met behoud van uitkering, later betaalde ik mijn vaste lasten van een ochtendkrantenwijk. Gezond? Nee. Nodig? Ja. Het UWV, daar kon ik niet meer op vertrouwen. Na 1,5 jaar ben ik door een 21+ test aangenomen op het HBO en terug naar school gegaan met studiefinanciering en het levenlanglerenkrediet.
Hoezee! Geen UWV meer!
Hahahahaha. Hahaha. Ha.
Het leven zou het leven niet zijn als het niet gaat zoals je verwacht. Ik kwam in een scheiding terecht, moest gedwongen stoppen met mijn opleiding en moest mezelf een slag in de rondte werken om mijn hoofd boven water te houden.
Gelukkig ging het lichamelijk wat beter, en heb ik het UWV in die tijd niet nodig gehad.
Maar toen kwam corona en besloot mijn werkgever mij na 1,5 jaar te ontslaan. Hallo UWV! Gelukkig had ik aardig wat WW opgebouwd, want door corona was het onmogelijk om een baan te vinden. Terug naar school dan? Helaas onmogelijk.
Gelukkig kreeg ik (net op tijd) een baan aangeboden met veel verantwoordelijkheden. Dit was een baan die precies bij mij paste, ik kreeg een personeelslid erbij zodat ik ook aan mijn lijf kon denken en ik zag een gouden toekomst voor mij. Helaas.. ook hier liet corona zijn sporen na en samen met andere omstandigheden waarover ik hier niet ga uitwijken werd ik gedwongen het faillissement aan te vragen.
En daar was het UWV weer. Op twee manieren overigens: omdat ik in eerste instantie werk had waarvan het loon voor het eerst in mijn leven boven de 1000 euro uitkwam, kwam uit het loononderzoek dat ik die 6000 euro van jaren terug nu wel terug kon betalen. En wel met een maandelijkse termijn van, hou je vast, 415 euro per maand.
Ik weet niet hoe ze daar op komen, maar dat was echt onmogelijk. Met veel gedoe kreeg ik het naar beneden naar 175 euro. Nog steeds veel geld, maar dit kon ik nog redelijk dragen. En zo begon ik met het terugbetalen van hun fout. Voelt nog steeds ontzettend oneerlijk, maar ik heb me erbij neergelegd.
Goed. Het faillissement. Op het moment dat een werkgever failliet gaat neemt het UWV de betalingen van het loon en het vakantiegeld over. Dat had vanwege ontbrekende gegevens en het feit dat ik niet officieel verzekerd was bij hun (fout van ex-werkgever) nogal wat voeten in de aarde. Ik heb die periode het UWV wel bijna dagelijks gesproken.. uiteindelijk is het goed gekomen. En die 6000 euro? Die terugbetaling werd automatisch bevroren.
Ze kunnen het wel.
Goed, eenmaal bij elkaar geraapt van de burn-out kreeg ik een nieuwe baan! Een jaar lang volgde ik een opleiding naast het werk als beveiliger op Schiphol. Het UWV had dit uiteraard ook al vrij snel door, en dus kwam daar weer de brief: u heeft nog een schuld van 6000 euro openstaan, dit heeft u al afgelost en het resterende bedrag moet u voor het einde van het jaar hebben afgelost. Of ik even per maand 397 euro over wilde gaan maken.
Je kan je voorstellen dat ik, ook na het debacle met mijn vorige werkgever en de daaruit vloeiende nieuwe schulden, nu niet echt meer financiële ruimte had om dat te doen. Dus ik weer vol goede moed bellen om weer een betalingsregeling af te spreken. Vorige keer ging dat heel makkelijk, dus nu vast ook wel. Daar zat ik dus mis: er was een nieuw beleid. Als ik minder dan het door hun berekende bedrag wilde terugbetalen per maand, moest ik daarvoor een verzoek indienen met daarbij alle bewijsstukken en een overzicht van mijn hele huishouden. Dan konden zij een nieuwe berekening maken.
Herinner je je de UWV-PTSS nog? Dat dus.
Ik ben wederom ingestort. De druk die er op je wordt gelegd, de bewijslast die elke keer weer maar bij je wordt neergelegd, de afhankelijkheid die je hebt van weer een ambtenaar die je niet kent, die je niet kan bereiken, die alleen maar kijkt wat de computer zegt: ik kon het niet meer. Ik wist niet waar ik het geld vandaan moest gaan halen, of wat ik überhaupt nog kon doen om dat logge apparaat in te laten zien dat zij kunnen roepen wat ze willen, maar dat de praktijk toch echt anders is.
Mijn huidige man heeft uiteindelijk een lening afgesloten en de boel in één keer betaald. Alle brieven die ik had over deze schuld, die mij bijna 10 jaar boven het hoofd heeft gehangen als een zwaard van damocles, heb ik ritueel verbrand in onze open haard.
De opluchting was groot, maar helaas van korte duur. Mijn contract werd niet verlengd na een jaar, ik viel terug in de burn-out, ging na het einde van mijn contract de ZW in tot het UWV er achterkwam dat mijn werkgever eigen risico drager was voor de ZW. Omdat ik ziek uit dienst ging, waren zij verantwoordelijk voor mijn betaling en niet het UWV. Uit het niets werd mijn uitkering weer stopgezet en zat ik van de ene op de andere dag zonder inkomen. Alsof dat nog niet erg genoeg was, ging mijn ex-werkgever moeilijk doen en weigerden ze te erkennen dat ik inderdaad ziek uit dienst ging. Maandenlang heb ik zonder inkomen gezeten en heen en weer gebeld tussen UWV, FNV en advocaten om weer inkomen te krijgen. Het UWV kon niks voor mij doen, ook al smeekte ik om iets van een inkomen. Wees ik ze op hun verantwoordelijkheid vanuit de wet- en regelgeving die ik inmiddels wél ken. Dat als een werkgever zich niet welwillend opstelt, zij zich ermee kunnen bemoeien, de betalingen over kunnen nemen en de kosten op hem kunnen verhalen. Helaas… ze deden niks omdat de werkgever niet mee wilde werken (snap jij hem nog?). Er was geen bedrijfsarts bij betrokken bleek achteraf, waardoor het UWV geen basis had om de betalingen over te nemen.
Uiteindelijk besloot mijn ex-werkgever na dreiging met een kort geding te gaan betalen. Dit ging in hele ingewikkelde termijnen en een nog ingewikkelder papierwerk. Uiteindelijk bleek dus dat ze in plaats van het moment dat het UWV de verantwoording bij ze had neergelegd, ze gingen betalen vanaf het moment dat mijn contract afliep.
Je kan de bui al zien hangen: of ik weer even 2200 euro terug wil betalen. Weer mag ik een netto bedrag, bruto gaan terug betalen omdat ze zelf pas na de jaarwisseling de boel op orde hadden en doorhadden dat ik onterecht ZW had gekregen. Echt, je broek zakt er vanaf. Zelf had ik pas door dat dit zo was op het moment dat ik de brief kreeg, dus het was nou niet zo dat ik nog een spaarpotje had liggen.
Gelukkig waren ze nu wel weer coulant… en mag dat met 100 euro per maand.
Dus ik hoop over 21 maanden éindelijk van het UWV af te kunnen zijn. Al zal ik nog even bezig zijn met die eerste 6000 euro, zij hijgen niet meer in mijn nek. Ik heb de leukste baan ter wereld gevonden en het gaat fysiek en mentaal goed met mij.
Maar zoals mijn verhaal al bewijst, weet je nooit wat het leven je brengt. Wel weet ik, dat de misstanden bij het UWV al vele jaren langer teruggaan dan alleen de vier jaar die nu in de media wordt genoemd. Niet alleen ik, vele mensen in mijn omgeving zijn slachtoffer geworden van een log apparaat wat weinig coulance kent en waarbij de computer regeert. Ook zij zijn net als ik tot wanhoop gedreven door alles wat er op je afkomt en wat de artsen doen en zeggen. Om het gebrek aan inlevingsvermogen en medemenselijkheid. Een mens is geen ding wat je met een paar formules goed kan keuren voor banen die niet eens bestaan. Ik weet 100% zeker, dat als men in mijn dossier gaat duiken men vele fouten tegenkomt en ik recht heb op compensatie. Zowel van de ZW, als de WIA, als de keuringsartsen die mij never nooit goed hadden mogen keuren in de staat waarin ik was. Maar na alles wat ik heb meegemaakt, heb ik nog steeds UWV-PTSS en ben ik het vertrouwen in hen volledig kwijt, ondanks ook hun goede ondersteuning de afgelopen drie jaar. Ik hoop voor mezelf dat ik nooit, maar dan ook echt nooit meer afhankelijk zal worden van hun. Want dat trek ik simpelweg niet. Het UWV heeft mij toen ik ze het hardst nodig had net na mijn diagnoses keihard laten vallen, zij hebben mij niet geholpen, alleen maar de vernieling in. En dat zal nooit meer goedkomen.
En ik weet dat ik mij met bovenstaand verhaal heel kwetsbaar heb opgesteld. Maar ik moest het vertellen, juist nu.
Wist je dat een UWV arts mij ooit zei dat politiek helemaal niks voor mij is en het politiek actief zijn mijn gezondheid en herstel niet ten goede zou komen?
Ik heb vorig jaar een wet geschreven en juist dankzij D66 ben ik nu 10 jaar later waar ik ben: sterker dan ooit, met beperkingen maar deze beperken mij niet. Eat that, UWV.