Het is even geleden dat ik hier een blog schreef. Als campagneleider voor de afdeling Groene Hart is het druk met de verkiezingen van volgende week, en daar komt bij dat ik komende maandag examen mag doen op de module personen- en familierecht, om mijn eerdere rechtenstudie aan te vullen. Druk en spannend!
Maar, er is één ding wat mij de laatste tijd nog meer bezig heeft gehouden: wetgeving. En daarom dit keer een wat persoonlijkere blog.
Ik heb altijd al iets met wetgeving en beleid gehad, hoe zit iets in elkaar, hoe komt het tot stand, wat zijn de regels, welke effecten heeft een wet? Daarom deed ik eerder al bestuurskunde, en ben ik vanuit huis eerst de basis van rechten met specialisatie bestuursrecht gaan studeren, en daarna dus personen- en familierecht. In de tussentijd verdiepte ik mij ook ‘even’ in de participatiewet en schreef een manifest over armoede.
Je zou kunnen zeggen dat ik graag leer. Maar naast de theoretische kant, is er ook de praktijk. En dan kijk ik vooral naar de participatiewet. De wet is keihard, onnodig streng en veroorzaakt meer problemen dan dat ze deze oplost. Mensen blijven steeds langer afhankelijk van een uitkering, mensen die niet kunnen werken om wat voor reden dan ook krijgen te maken met strenge re-integratie eisen, een klein foutje heeft enorme gevolgen.
Dat moet anders kunnen, en dat kan het ook.
En dus ben ik mij er verder in gaan verdiepen. Ik heb duizenden pagina’s aan rapporten en ervaringen gelezen. Vele documenten over het ontstaan van de participatiewet, de uitvoering ervan en de vele potjes en aanvullingen die nodig zijn. En uiteindelijk de participatiewet zelf, artikel voor artikel. En ik moet zeggen, het is best een log ding.
Daarna ben ik hem gaan strippen. Alle artikelen waar mensen nu tussen vermorzeld raken, heb ik geschrapt of aangepast. Toen het geraamte klaar was, ben ik dingen toe gaan voegen tot er een nieuwe wet ontstond die ik de wet breed sociaal vangnet heb genoemd. Mijn visie: mensen die in de bijstand zitten hebben vaak niet alleen financiele problemen en moeten dus op een breder vlak worden geholpen. Op dit moment is de enige visie: aan het werk. Om dat te bereiken, krijgt men een uitkering die, zeker in deze tijd, bij lange na niet voldoende is om van rond te komen. Er zijn torenhoge boetes en de kans om je uitkering kwijt te raken, is bijna nog groter dan daadwerkelijk werk vinden.
Die prikkel om aan het werk te gaan heb ik dus op de schop gegooid. Eerst krijgen ze een fatsoenlijk bedrag om van rond te komen, daarna wordt er gekeken naar de privesituatie en pas daarna gaan ze op zoek naar werk. Het idee: als de stress weg is, heeft men een betere en eerlijke kans om uit de bijstand te komen en er niet op korte termijn weer op terug te moeten vallen. Er zit een pauzeknop in zodat mensen ook een tijdelijk contract aan kunnen nemen, de mogelijkheid om een foutje te kunnen maken, een tegemoetkoming in de zorgkosten voor chronisch zieken, geen kostendelersnorm, andere regels rondom vermogen, de mogelijkheid om een baan te kunnen weigeren als het te nadelig is voor de situatie zoals hij is en een eerlijker systeem rondom giften en andere hulpverlening. En dat is pas een greep.
Ik kan hier duizenden woorden wijden aan wat ik heb geschreven, maar mijn plannen hebben één doel: mensen weer perspectief bieden.
En uiteraard kan ik de reacties nu al voorspellen: meer geld is geen prikkel om te gaan werken, laten we ze alles geven zodat ze niks hoeven te doen, ze hebben het al goed genoeg, dat wil ik ook wel enz enz.
Maar bottomline is: mensen verzuipen nu. De kosten voor niet alleen de bijstand zelf, maar ook die van de toeslagen, potjes en regelingen, gezondheidszorg, GGZ, schulden en ga zo maar door zijn vele malen hoger terwijl ze heel simpel op te lossen zijn: geef mensen een vangnet op het moment dat zij de overheid nodig hebben. Geef ze perspectief, een normaal leven.
Wat ik nu ga doen? Hem afmaken, dat eerst.
Wetgeving schrijven in je eentje is best een ding. Daarna ga ik echt proberen het in Den Haag op tafel te krijgen. Al lukt het maar voor een deel, dan ben ik al tevreden. Want hoe het nu gaat en de wijzigingen die er straks komen vanuit de minister, die lossen het probleem niet op.
Misschien mijn ideeën wel.
